Հասարակական գիտակցության ձևավորման գործընթացում ամենակարևորը պահպանողական գործոնն Է, որ հասարակական գիտակցության մեջ մուծվում Է սովորույթի ուժով։ Բավական Է միայն սովորույթների թափանիվի պտտման ուղությունը փոխել ըստ հարկի և կփոխվի մտածողության գործելակերպը։ Այդ դեպքում ստանդարտների գնահատումը կարող Է կատարվել արհեստականորեն պատվաստված օտար, նեղ կենսական շահերին համապատասխան՝ ազգային ընդհանրական շահերի փոխարեն։
Պատվաստումը համարվում Է հաջող կայացած, եթե ժամանակի ընթացքում նոր սովորույթը թվում Է ծանոթ, բնական, բերում Է կարգ ու կանոնի, հաստատում կայուն վիճակ։ Որքան Էլ նոր տեղեկույթը ամբողջությամբ խեղաթյուրված լինի՝ մակերեսային ըմբռնողականության համար դառնում Է անհատի հոգեկան անկապտելի տարրը։
Վերլուծելով մեր անցյալը հնարավորինս անկողմնապահորեն ու իրատեսորեն, նկատում ենք, որ մեր հիմնական թշնամին եղել Է գաղափարական։ Նա եղել Է լրջամիտ, հստակ իմացել Է իր անելիքը, այն ինչ կոչվում Է լուծ՝ նա նետել Է մեր դեմ և ստիպել որ դա կամավոր, հենց մեր ձեռքերով դնենք մեր վզին։
Դավաճանությունը կատարվել Է ամենամոտիկների ձեռքով մարդասիրության և ընդանրապես սիրո քարոզի հիման վրա։ Այս քարոզի հիմնարար Էությունը սուտն Է, խաբեությունը որ կոչված Է իրոք քող, դիմակ լինելու համար։ Մեր պարարտ հողում օտար սերմերը այդ սիրով Էլ ցանված են եղել վաղուց, վաղուց Էլ բերքը հավաքվել Է և հավաքվում Է այսօր։ Սակայն «գործը» փակված չէ. փորձենք այն բացել էջ առ էջ.
-Ինչո՞ւ ազգայնականները, որոնք իրենց նաև քրիստոնյաներ կամ մահմեդականներ են համարում, և թվում է թե քաջ գիտակցում են սեփական և մյուս ժողովուրդների վզին փաթաթված հրեւս– սիոնիստական լուծը, չեն տեսնում, որ իրենք ինչ որ մի պահից սկսած՝ կրում են հրեական կրոնը՝ Մովսեսի հնգամատյանի միջոցով։ Հնագույն հեթանոսական կրոնները, այդ թվում և հայկականը, հիմնված էին Արևապաշտության՝ լույսի, ջերմության, կենարար պաշտամունքի վրա։ Հուդա-քրիստոնեական կրոնը, իր «աստվածաշնչային» հրահանգավորումներով դրանց բոլորին մահվան դատապարտեց. «Վտարեք երկրի բոլոր բնակիչներին ու ոչնչացրեք։ Ոչնչացրեք և դրանց ձուլածո պաշտամունքներն ու բոլոր պատկերները, բոլոր սրահները թալանեցեք։ Բոլոր հողերը գրավեցեք և այդտեղ բնակվեցեք»։ Բնականաբար հուդայական նման անմարդկային պատգամները «մարդասիրորեն» էին կիրառում քրիստոնեությունը տարածողները, մյուս ժողովուրդներին կերակրելով ապագգայնությամբ ու թուլամտությամբ՝ իրենք իրենց հեռու պահելով դրանցից։ Քրիստոնեությունն ու իսլամը հուղաիզմի Էքսպորտ տեսակներն են, որ հրեաներն արտադրել ու արտահանել են մյուս ժողովուրդներին հոգեպես ու գաղափարապես թուլացնելու. իրար դեմ լարելով նաև նյութապես ու ֆիզիկապես տկարացնելու, հետեաբար և իրենց ենթարկելու նաատակով։
ԷՋ Բ. Հուդաիզմի զարգացման առաջընթացի հետագա փուլը՝ քրիստոնեությունն էր։ Ըստ ծագման Հիսուսը մաքուր հրեա էր՝ Աբրահամի և Դավթի ուղղակի ժառանգը, և որպես հրեա՝ թլպատվեց ծննդյան ութերորդ օրը։ Այդ առթիվ քրիստոնյանները հետագայում հայտարարեցին մեծ տոն, որ նշում են նոր տոմարով հունվարի մեկին, թեև հուեւլարի 1-ը որպես Նոր տարի հռոմեական կայսրությունում նշվում էր ավելի վաղ, այս թ. ա. 46 թվականից Հուլիոս Կեսարի հրամանով։ Սակայն տերտերները Հիսուսին անմիջապես չաստվածացրին։ Միայն 325 թվականին Նիկեայի Առաջին Տիեզերական ժողովում, եկեղեցու հրեա-մասոնական հոգևորականները ձայների մեծամասնությամբ նրան նշանակեցին «աստված»։ Իր այդ նոր պաշտոնում հրեա Հիսուսը հետմահու շատ կարևոր խնդիր էր լուծում՝ հրեական հանցախմբի հանձնարարությունը, մնացյալ ժողովուրդների հոգևոր տարալուծում։ Դավթի որդին հստակ նպատակ ուներ՝ կոտրել ժողովուրդների ինքնապահպանման բնական ձգտումն ու ընդդիմանալու ճիգերն այլոց հարձակման դեպքում, հատկապես հրեական նվաճմանը։ Քրիստոսը քարոզում էր. «Դուք լսեցիք, թե ինչ են ասում, ակն ընդ ական, ատամ ընդ ատամ։ (Սա իրատեսական հրահանգն է, որ վերաբերվում է միայն հրեաներին, իսկ մնացյալներին ահա թե ինչ է սովորեցնում,-Ն. Ն.) Իսկ ես ասում եմ ձեզ. մի ընդդիմացեք չարին։ Ով կխփի ձեր աջ այտին, նրա կողմ շրջիր և մյուսը։ Ով կցանկանա վերցնել շապիկդ՝ վրայինդ էլ տուր (տուր և վարտիքդ)»։ Քարոզի այս սկզբունքը՝ «Մի դիմադրիր չարին», գլխավորն է քրիստոնեության մեջ։ Այս պախարակելի միտքը Քրիստոսն իր հավատարիմ գործակալների միջոցով աշխատում է տեղադրել անմիտ հավատացյալների գլխում դրանց չառարկող ճորտեր դարձնելու բուն նպատակով։ Հրեաներն իհարկե շատ կցանկանային, որ քրիստոնյա ճորտերն իրենց այնպես պահեին, ինչպես սովորեցնում է Եհովա աստծո պաշտոնը վարող Հիսուսը։ «Դուք գիտեք ինչ էր ասվում. «Սիրի ր մերձավորիդ և ատիր թշնամուդ», իսկ ես ասում եմ, սիրեցեք ձեր թշնամիներին, օրհնեցեք անիծողին, աստվածացրեք ձեր ատողին, աղոթեցեք ձեզ նեղացնողների համար...»։ Քրիստոնյան պիտի լիներ իրական ստրուկ։ Նման ստրուկն անկասկած գերադասելի էր հին ստրուկներից, որոնք երբեմն ծառանում էին։ Իսկ այս նոր ստրուկի մոտ շղթաներն ուղիղ գլխի մեջ էին, գիտակցության մեջ։ Հոգևոր ճորտը՝ քրիստոնյան, ջհուդներին ավելի շահավետ էր, քան հին միջոցներով ճորտացվածը։ Քրիստոսի քարոզչությունը ճգնում է բացառել մարդկանց դիմադրությունը հրեական զավթմանն ու աճին։ Քրիստոնեությունն արդյունքի հասավ, չնայած ամբողջ ապազգայինին, քանզի դիմեց և բնականին՝ սրին ու կրակին, դրանցով բնաջնջելով ժողովուրդների առողջ ուժերրը, այլ ոչ թե մյուս այտն էլ հակառակորդին տրամադրելով, ինչպես քարոզում է առ այսօր այլոց։ Ինքը և այսօր դեռ նվաճում է, իսկ այլք կորցնում, ըստ որում ոչ միայն ռազմաճակատում։ Ինչն ավելի սարսափելի է՝ նվաճում է մարդկանց ուղեղը, առնում հոգին, տեր կանգնում կյանքին...Գարեգին Նժդեհը ի խորոց սրտի հարցում է հղում հայ ժողովրդին. «...Ի՞նչը մղեց քեզ միամտորեն հավատալու ցնորապաշտ Նազովրեցու վսեմ, բայց վտանգավոր խոսքին։ Ո՞վ ասաց, որ թույլը մեղավոր չէ, որ թույլ է, և ուժեղը երախտիք չունի, որ ուժեղ է։ Դու խաբված ես ժողովուրդ, դու զոհն ես քրիստոնեական բարոյախոսության, որ շարունակում է մնալ որպես ներկ և շպար, որպես քող և դիմակ ուժեղների հոգու համար»։ Քրիստոնեության (հուդաիզմի) ընդունումով հայկական արիական մտածողության թափանիվը շուռ եկավ հօգուտ հրեականի։ Հայ ցեղի պահապան աստվածները կործանվեցին՝ տեղը զիջելով հուդաիզմի սրբերին։ Յուրաքանչյուր գաղափարական զիջում տանում է նաև բարոյական, հոգևոր, նյութական անկման։ Իսկ այն, որ քրիստոնեությունը հայ ժողովրդի բնական դիմադրողականության հատկությունը անկում տարավ, ընդուպ մինչև հայ ժողովրդի ամենաողբերգական էջը՝ ցեղասպանությունը, ապացուցում Է պատմությունը։ Գիտելիքներ կան, որ հատկապես խանգարում են սթափ դատողականությանը։ Ոչ ուսյալը շատ դեպքերում թերուսից ավելի արդյունավետ է դիմակայում վտանգին։ «Անհարգի վերաբերմունք կյանքի հանդեպ», «կյանքի արժեզրկում» քրիստոնեության բերած գաղափարախոսությամբ անընդհատ ներշնչվում Էր մոռանալ արիական ծագումնաբանությունն ու կյանքի կենսունակության պահանջները, և որպեսզի հայը լինի առաջադեմ՝ պետք Է հրաժարվի սեփական աստվածներից։ Եզովպոսը մի այսպիսի առակ ունի. «Գայլերը փորձում էին հարձակվել ոչխարների հոտի վրա, բայց դա նրանց չէր հաջողվում, որովհետև շները պահպանում էին ոչխարներին։ Իրենց նպատակին հասնելու համար գայլերը դիմում են խորամանկության և ոչխարների մոտ պատվիրակներ են ուղարկում, որոնք ջանք չեն խնայում նրանց համոզելու, որ իրենք անտառում խաղաղ կապրեն, եթե հրաժարվեն շների պահպանությունից։ Այդ չար շներն են խանգարում իրենց բարեկամությանը, պետք է քշել դրանց։ Ոչխարներին հրապուրում է գայլերի հետ բարեկամանալու հեռանկարը և նրանք վարվում են գայլերի խորհրդով, հետևաբար մնալով անպաշտպան, հեշտությամբ հայտնվում «նոր բարեկամների» ստամոքսում»։ Հրեաները հենց նման խորամանկ պատվիրակների քարոզներով էլ կարողացան խաբել մեր պապերին՝ համոզելով հրաժարվել Հայ ցեղի պահպանման աստվածներից՝ հօգուտ իրենց հետ բարեկամության։ Հետագայում նույնպիսի «նոր բարեկամներ» դարձան նաև երիտթուրքերը։
ԷՋ Գ. Քրիստոնեությունը, բնական զարգացման վերելք ապրող Հայաստանին որպես «փրկագոտի» մատուցվեց հռոմեական կայսրության անկումից հետո հզոր երկիր դառնալու տեսլականով։ Այն ինչը բժիշկ, փրկիչ էր ներկայացվում՝ իրականում պարզ մոլորություն էր, ռազմական ուժին փոխարինելու էր եկել նոր հավատ՝ սին խոստումներով։ Դա մի ինքնախաբություն էր, երբ դուրսը իրական պատերազմ էր։ Արցախյան ազատամարտի առաջին տարիներին, մեր հետ դիրքերում էր հայտնվել նաև ոմն հավատացյալ։ Սա ամեն կերպ փորձում էր համոզել, որ հայի դժբախտությունների պատճառն այն է, որ հեռացել է «ճշմարիտ» հավատից , հարկավոր է անընդհատ աղոթել առ Քրիստոս, նա ողորմած է, կգթա։ Հավատացյալն ինքնամոռաց աղոթում էր, իսկ «Հիսուսը» նրա վրա ուշադրություն չէր էլ դարձնում և թուրքերը շարունակում էին կրակել։ Ես նրան խորհուրդ տվեցի անցնել թուրքերի կողմը և քրիստոնեություն քարոզել նրանց, և եթե նահատակվի ինչպես քրիստոնեությունն առաջինը Հայաստան ներմուծած «կույսերը», հետագայում կսրբանա թուրքերի կողմից։ Նա իհարկե վախեցավ այդ հեռանկարից, ինչպես որ այժմ մեր եկեղեցու սպասավորները, որոնք իրենց բարեկեցիկ կյանքը չեն թողնի ու վտանգելով երկրային կյանքը՝ չեն գնա թուրքերի մոտ, քրիստոնեություն տարածելու՝ հանուն հայ ժողովրդի բարգավաճման կամ գոնե հանուն իրենց երկնային երջանիկ ու հավիտենական կյանքի։ Իսկ ի՞նչ կկատարվեր, եթե հայերը ազգովի հավաքական ուժ ցուցաբերեին և մերժեին քրիստոնեությունը։ Ահա թե ինչպես է այդ հարցին անկաշկանդ ու համարձակ պատասխանում բանաստեղծ Խաչիկ Դաշտենցը. «Թե մնայինք հեթանոս, /Այսքան չէինք մորմոքի։ /Եվ ի՞նչ տվեց անամոթ, /Սուտ Եհովան մեր ազգին.../ Անվերջ օգնեց թշնամուն, / Անվերջ զարկեց մեր բազկին.»։ Իսկ մեծ հայրենասեր Րաֆֆին իր վերլուծություններում հանգել է հետևյալ հստակ եզրակացությանը. «Վանքերից ծագեց մեր երկրի կործանումը, նրա´նք խլեցին մեր սիրտն ու քաջությունը, նրա´նք ձգեցին մեզ ստրկության մեջ, սկսած այն օրից, երբ Տրդատը թողեց իր սուրն ու թագը, վերցրեց խաչը և մտավ Մանիա այրը ճգնելու...Ո՜վ Հայոց հին աստվածներ, ո՜վ Անահիտ, ո՜վ Վահացն, ո՜վ Հայկ, դու´ք փրկեցեք մեզ...»
ԷՋ Դ. Թե ինչպես և ինչու Հայաստանում տարածվեց քրիստոնեությունը, խորը վերլուծության է ենթարկել հայ մեծ պատմաբան Լեոն. «Այդ մի գաղափարական շարժում չէր, մտցված ժողովրդական զանգվածների մեջ՝ համոզում, գիտակցություն առաջ բերելու համար։ Այդ մի հրաման էր. ձևական արարողություն։ Գրիգորը լուսավորում էր ոչ թե խոսքով, համառ ու երկարատև քարոզչությամբ, այլ հրով ու երկաթով։ ...Հիմնովին կործանել հեթանոսական տաճարները, կոտորել կամ փախցնել նրա պաշտոնյաներին՝ այս էր, որ Գրիգորի համար նշանակում էր «տարածել քրիստոնեություն», երբ թագավորական զորքերի գլուխ անցած մի տեղից թռչում էր մյուս տեղը մեհյանները քանդելու և քուրմեր փախցնելու համար... »: «Իսկ իսկությո՜ւնը.,.,-գրում է Պարույր Սևակը, –/Հավասարության ու եղբայրության ազնիվ քարոզով /Ուրիշի տուն ու երկինք էր մտնում /Օտար վարք ու բարք, /Օտար ծես ու կարգ...»։ Հմայելու առաջին վարպետի իրավունք ձեռք բերած և գործելու անսահմանափակ լիազորություններ ստացած Գրիգորն օգտագործելով խարդավանքի, ներքին պառակտումներ ստեղծելու և խոստումներ շռայլելու իր ձիրքերը կարողացավ հայ ազնվականությանը «ուժեղ ու միասնական Հայաստանի» հեռանկարով գայթակղել և լարել իրար դեմ։ Հզոր Հայաստանի ձգտում էր յուրաքանչյուր հայ նախարար։ Երկիրն իրոք բուժման կարիք ուներ, և գուցե նաև հանուն դրա նրանք տուրք տվեցին նախնիների հավատի ուրացմանը։ Հուդաիզմը հայերին որպես բուժում առաջադրվելով՝ նախ ապաուժականացրեց և ծածկվելով բռնակալի իր սարսափելի այլանդակությունը քրիստոնեության թվացլալ անմեղությամբ փաստորեն տեր դարձավ ողջ երկրին։ Միայն արտաքնապես բարոյական կերպարանք ունեցող քրիստոնեությունը հայ ժողովրդին զրկեց բանականության պայծառ լույսով ղեկավարվելու ունակությունից, և բնազդական ինքնապաշտպանությունը փոխարինվեց հետմահու «երջանկություն» տանող պատրանքով։ Հայ ժողովուրդն իր ամբողջ մոլեռանդությամբ նետվեց «փրկչին» փրկելու գործին, նահատակության՝ հանուն հետմահու կյանքի, իսկ դա արդեն բուժում չէր, այլ լուրջ հիվանդություն, որ ձգվելով երկար՝ միայն մեկ հետևանք կարող էր ունենալ՝ կործանում։ Բժիշկը հիվանդին ասում է. «Մենք երեքով ենք. ես, դու և հիվանդությունը, եթե դու միանաս ինձ՝ հիվանդությունը կմնա մենակ և մենք կհաղթենք նրան»։ Բայց վա՜յ այն հիվանդին, երբ բժիշկը միանում է հիվանդությանը։ Վա՜յ հայ ժողովրդին, որի բժիշկը հուդաիզմին միացած քրիստոնեությունն է։ Այսօր յուրաքանչյուր հայրեն ասեր հայ, եթե իր մեջ դեռ կրում է պատմական առողջ զգացողություն, խաբեությունը հայտնաբերելու, հասկանալու և դրան հակադրվելու համարձակություն, որքան էլ դառը լինի՝ պարտավոր է արդեն բարձրաձայն ասել ճշմարտությունը, որպեսզի սկսի նաև իր և իր ժողովրդի ճշմարիտ բուժումը.
1915թ. Հայոց ցեղասպանությունը հանկարծակի տեղի չունեցավ. Դա հայերի դիմադրողականության թուլացման նպատակով, մոտ մեկուկես հազարամյակ առաջ հուդաիզմի նախապատրաստած և վարած հետևողական քաղաքականության արդյունքն էր, որ հրեաները կարողացան չորրորդ դարում ցանած սերմերի պտուղները քաղելով, քսաներորդ դարի սկզբներին առատ հունձ կատարել մոտ մեկ ու կես միլիոն հայերի ոչնչացում, այս անգամ՝ իրենց երիտթուրք ժառանգների միջոցով իրականացնելով այն, ինչն ընդունված է անվանել հայոց ցեղասպանություն:
No comments:
Post a Comment