Ժամանակ առ ժամանակ մարդկությունը ստիպված է լինում վերանայել իր պատկերացումներն ու աշխարհաճանաչողական ընկալումները: Դարեր շարունակ համարվում էր, որ մարդկությունը մի մեծ ժամանակահատված ապրել է բարբարոսության ու տգիտության մեջ: Իսկ նրա հնագույն աշխարհաճանաչողական դրսևորումներն ընկալվել են որպես շրջապատի վերաբերյալ մանկական պարզամիտ պատկերացումներ և սնոտիապաշտության հետևանք: Մինչդեռ այսօր միանգամայն այլ տեսակետ է իշխում: Հատկապես լրջորեն չեն ուսումնասիրվել հին հայկական հավատալիքները. համարվել է, որ դրանք ձևավորվել են հարևան ազգերի ազդեցությամբ: Սակայն վերջին տասնամյակի ուսումնասիրությունները համադրելով մեզ հասած փոքրաթիվ տեղեկությունների հետ, կարելի է ցնցող բացահայտումներ անել:
Ճիշտ է` քրիստոնեության առաջին տարածողները կցկտուր տեղեկություններ են տվել մեր հին հավատի սրբավայրերի մասին, այնուամենայնիվ դրանք հիմք ընդունելով` կարելի է համարել, որ սրբավայրերը տեղակայված են եղել երեք մեծ տարածաշրջաններում` Արաքս, Արածանի և Արևմտյան Եփրատ գետերի ափերին: Արածանի գետի ափին էր գտնվում Իննակնի կոչվող սրբավայրը: Այս սրբավայրի մասին տեղեկություններ է թողել Զենոբ Գլակը, նա մասնակցել է և տեղի սրբավայրերի ոչնչացմանը: Նա նշում է, որ այս տարածքը նույն անվամբ սրբազան է եղել նաև պարսիկների ու հնդիկների համար:
Իսկ Ղևոնդ Ալիշանը խոսելով հին հայերի հավատքի մասին` կատարել է մի շարք կարևոր բացահայտումներ: Առաջին հերթին` Արաքս գետի ափի սրբավայրերի առնչությամբ շեշտում է, որ դրանք խորհրդանշում էին սրբազան Յոթին, Է-ին, Աստծուն: Ապա նա քննում է «աստված» բառը: Բառի նախաքրիստոնեական ծագումը հիմնավորելուց հետո Ղ. Ալիշանն այն համեմատում է հնդկական Վեդաներում հանդիպող Աստուատթան և պարսկական Ավեստայում Ասդվատ հասկացությունների հետ: Երկուսն էլ մատնանաշում են երկնային էություններ, և կարելի է նույնացնել հնդեվրոպական և համաշխարհային հավատալիքներում գոյություն ունեցող Կենաց ծառի հետ, որի ճյուղերը երկրում են, իսկ արմատները` երկնքում: Հայագետը պնդում է, որ սրբազան Յոթին նվիրվում էր հատուկ սրբավայր, որը կոչվում էր Վռամյան կրակ: Հայերը, ինչպեսև Հայկական լեռնաշխարհից դուրս եկած մյուս ժողովուրդները, աշխարհը և նրանում կատարվող երևույթները դիտում են Սուրբ երրորդության համակարգում, ուստիև հնագույն կրոններում առկա էին գլխավոր երեք աստվածությունները: Օրինակ` հնդկական Բրահման, Վիշնան և Շիվան: Հայքում` Վանի թագավորության շրջանում երրորդությունը կազմում էին Խալդին, Թեշուբին և Շիվինին: Հետագայում ևս հայերն ունեցան երկրային Սուրբ երրորդություն` Անահիտ, Նանա, Բարշամա: Եվ երկնային երրորդություն` Միհր, Վահագն, Վահէ: (Սրանք դիցուհիներ և դիցեր են. սխալ է կոչել աստվածուհիներ և աստվածներ): Կնշանակի` Աստվածն ու Կենաց ծառը մի էություն են, որը միացնում է երկինքն ու երկիրը:
Արամազդ դիցի գլխավոր սրբավայրը գտնվում էր Արևմտյան Եփրատի ափին: Այդ տարածաշրջանում էր նաև Երզնկա քաղաքը: Հավանաբար քաղաքի անունը ծագում է Էր-զնկ-կա հասկացողությունից, որը նշանակում էր Արի զնգոցը (ձայնը) կա (այստեղ է): Նշանակում է` Երզնկան եղել է Արամազդին նվիրված քաղաք: Իսկ ըստ հին հայերի` Արամազդը տիեզերական ոգու` Արայի լրաբերն էր: Սա լավ երևում է նաև Արամազդ անվան մեջ` Ար (տիեզերական ոգի), Ամ (այժմ նշանակում է տարի, իսկ հնում հավանաբար նշանակել է նաև ամբողջական), Ազդ (սրբազան լուր):
Այսպիսով կարող ենք պնդել, որ Արաքսի շրջապատը նվիրված է եղել տիեզերական Յոթին, Արածանին` Իննին, իսկ Արևմտյան Եփրատը` Ութին: Իսկ այս գետերն իրենց վտակներով սկիզբ են առնում Բյուրակնից: Կնշանակի` հին հայերը մեր հայրենիքը բաժանել են Յոթնակնի, Ութնակնի, Իննակնի և կենտրոնական` Բյուրակնի սրբազան տարածքների:
Նրանք հավատում էին, որ այս տարածքներից ավելի հեշտությամբ կարելի է կապվել տիեզերական ուժերի, տիեզերական կենտրոնների հետ: Ոչ միայն հայերը կամ Աստվածշնչի հեղինակները. հնագույն ժողովուրդները ևս սրբազան են համարել Հայաստանը` որպես մարդկության բնօրրան` դրախտ: Պարսիկներն առաջին մարդուն կոչում էին Արիման, իսկ Հնդիկները` Հայամարդա (հայ մարդ): Առավելապես սրբացվել է Մասիս սարը` որպես մարդկության փրկության վայր: Շումերները Մաշոու (Մասիս) սարը համարում էին աստվածների ժողովատեղի, այն վայրը, որտեղից նրանք խոսել են մարդկանց հետ: Նորագույն ուսումնասիրությունները, իրոք, բացահայտել են Մասիսի առանձնահատուկ լինելը: Նրանից հավասար հեռավորության վրա են գտնվում մայրցամաքների հարաբերական կենտրոնները: Մասիսն իր հիմքով ամենաբարձր լեռն է, բայց նրանից ոչ մի գետ սկիզբ չի առնում: Մասիսի սառցադաշտի ջուրը հալվելով` ներծծվում է լեռան մեջ և տարածվում ողջ Հայկական լեռնաշխարհով: Մինչև 1840 թ. Ակոռ գյուղի մոտ բխում էր միակ աղբյուրը, որի ջուրը համարվում էր սրբազան, և ասում են` բուժում էր բազմաթիվ հիվանդություններ, անգամ, ըստ վկաների, մաշկային բորոտությունը: Երբ հայերը հեռացան տարածքից, և Ակոռը դարձավ քրդաբնակ` երկրաշարժը գյուղը ավերեց: Աղբյուրն էլ ցամաքեց:
Ակադեմիկոս Հովհաննես Դավթյանն իր «Հիմնարար դաշտի տեսությունը» գրքում ապացուցում է, որ մեր գալակտիկան ունի հատուկ դաշտ, որտեղ գրանցվում և մշակվում է ողջ գալակտիկայի ինֆորմացիան: Այդ դաշտը, որը հեղինակը կոչում է Գեոնային դաշտ, ստացած ինֆորմացիան մշակում է և ուղարկում պատասխան ինֆորմացիա: Դրանով է պայմանավորված ողջ գալակտիկայի, երկրագնդի ու մարդկության զարգացումը: Վերջին տարիներին բազմաթիվ գիտնականներ սկսել են ուսումնասիրել ջրի հատկությունները: Պարզվել է, որ ջուրը կարող է ինֆորմացիա ընդունել, կրել և փոխանցել: Հիշենք` հնագույն շրջանում մարդիկ հավատում էին, որ գոյություն ունի «անմահական ջուր», որը բուժում է բոլոր հիվանդությունները, անգամ կարող է մահացածին կենդանացնել: Մեր ընկերների օգնությամբ կարողացանք Մասիսի գագաթից սառցաջուր բերել և ուսումնասիրել: Այդ ջուրը էներգետիկ ակտիվությամբ մի քանի հազար անգամ գերազանցում էր այլ աղբյուրներից վերցված ջրերին և երկար ժամանակ չէր կորցնում այն: Իսկ Մասիս բարձրացած մարդիկ հավաստում են, որ սարի գագաթին իրենք ունեցել են անհանգստության, նաև շրջապատից առանձնացված լինելու անհասկանալի զգացում, որն անհնարին է բացատրել:
Գուցե պատահական չէ, որ ինչպես հին հայերը, այնպես էլ հետագայում Հայոց եկեղեցին արգելում էին բարձրանալ Մասիս լեռը: Մեր նախնիները լավ գիտեին (դա կարելի է գտնել նաև մյուս ազգերի առասպելներում ու ավանդույթներում), որ Կենաց ծառը նույն սրբազան երկգագաթ լեռն է, որի վրա հենվում է երկինքը: Հնդիկները պնդում էին, որ այդ երկգագաթ լեռից սկսվում են կյանքի չորս գետերը, որոնց շնորհիվ կյանքը տարածվում է ողջ երկրագնդում:
Է-ն` կենաց ծառը, հայերի պատկերացմամբ` Աստվածը, Մասիս սարն է, որը տիեզերական կենտրոնից ստանում է ինֆորմացիա` Բացարձակի խոսքը և այն փոխանցում է երկրագնդի մյուս կենտրոններին: Այս ճանապարհով տեղի է ունենում երկրագնդի և մարդկության զարգացումը` համապատասխան Բացարձակի ծրագրավորման ու համակարգման:
Ճիշտ է` քրիստոնեության առաջին տարածողները կցկտուր տեղեկություններ են տվել մեր հին հավատի սրբավայրերի մասին, այնուամենայնիվ դրանք հիմք ընդունելով` կարելի է համարել, որ սրբավայրերը տեղակայված են եղել երեք մեծ տարածաշրջաններում` Արաքս, Արածանի և Արևմտյան Եփրատ գետերի ափերին: Արածանի գետի ափին էր գտնվում Իննակնի կոչվող սրբավայրը: Այս սրբավայրի մասին տեղեկություններ է թողել Զենոբ Գլակը, նա մասնակցել է և տեղի սրբավայրերի ոչնչացմանը: Նա նշում է, որ այս տարածքը նույն անվամբ սրբազան է եղել նաև պարսիկների ու հնդիկների համար:
Իսկ Ղևոնդ Ալիշանը խոսելով հին հայերի հավատքի մասին` կատարել է մի շարք կարևոր բացահայտումներ: Առաջին հերթին` Արաքս գետի ափի սրբավայրերի առնչությամբ շեշտում է, որ դրանք խորհրդանշում էին սրբազան Յոթին, Է-ին, Աստծուն: Ապա նա քննում է «աստված» բառը: Բառի նախաքրիստոնեական ծագումը հիմնավորելուց հետո Ղ. Ալիշանն այն համեմատում է հնդկական Վեդաներում հանդիպող Աստուատթան և պարսկական Ավեստայում Ասդվատ հասկացությունների հետ: Երկուսն էլ մատնանաշում են երկնային էություններ, և կարելի է նույնացնել հնդեվրոպական և համաշխարհային հավատալիքներում գոյություն ունեցող Կենաց ծառի հետ, որի ճյուղերը երկրում են, իսկ արմատները` երկնքում: Հայագետը պնդում է, որ սրբազան Յոթին նվիրվում էր հատուկ սրբավայր, որը կոչվում էր Վռամյան կրակ: Հայերը, ինչպեսև Հայկական լեռնաշխարհից դուրս եկած մյուս ժողովուրդները, աշխարհը և նրանում կատարվող երևույթները դիտում են Սուրբ երրորդության համակարգում, ուստիև հնագույն կրոններում առկա էին գլխավոր երեք աստվածությունները: Օրինակ` հնդկական Բրահման, Վիշնան և Շիվան: Հայքում` Վանի թագավորության շրջանում երրորդությունը կազմում էին Խալդին, Թեշուբին և Շիվինին: Հետագայում ևս հայերն ունեցան երկրային Սուրբ երրորդություն` Անահիտ, Նանա, Բարշամա: Եվ երկնային երրորդություն` Միհր, Վահագն, Վահէ: (Սրանք դիցուհիներ և դիցեր են. սխալ է կոչել աստվածուհիներ և աստվածներ): Կնշանակի` Աստվածն ու Կենաց ծառը մի էություն են, որը միացնում է երկինքն ու երկիրը:
Արամազդ դիցի գլխավոր սրբավայրը գտնվում էր Արևմտյան Եփրատի ափին: Այդ տարածաշրջանում էր նաև Երզնկա քաղաքը: Հավանաբար քաղաքի անունը ծագում է Էր-զնկ-կա հասկացողությունից, որը նշանակում էր Արի զնգոցը (ձայնը) կա (այստեղ է): Նշանակում է` Երզնկան եղել է Արամազդին նվիրված քաղաք: Իսկ ըստ հին հայերի` Արամազդը տիեզերական ոգու` Արայի լրաբերն էր: Սա լավ երևում է նաև Արամազդ անվան մեջ` Ար (տիեզերական ոգի), Ամ (այժմ նշանակում է տարի, իսկ հնում հավանաբար նշանակել է նաև ամբողջական), Ազդ (սրբազան լուր):
Այսպիսով կարող ենք պնդել, որ Արաքսի շրջապատը նվիրված է եղել տիեզերական Յոթին, Արածանին` Իննին, իսկ Արևմտյան Եփրատը` Ութին: Իսկ այս գետերն իրենց վտակներով սկիզբ են առնում Բյուրակնից: Կնշանակի` հին հայերը մեր հայրենիքը բաժանել են Յոթնակնի, Ութնակնի, Իննակնի և կենտրոնական` Բյուրակնի սրբազան տարածքների:
Նրանք հավատում էին, որ այս տարածքներից ավելի հեշտությամբ կարելի է կապվել տիեզերական ուժերի, տիեզերական կենտրոնների հետ: Ոչ միայն հայերը կամ Աստվածշնչի հեղինակները. հնագույն ժողովուրդները ևս սրբազան են համարել Հայաստանը` որպես մարդկության բնօրրան` դրախտ: Պարսիկներն առաջին մարդուն կոչում էին Արիման, իսկ Հնդիկները` Հայամարդա (հայ մարդ): Առավելապես սրբացվել է Մասիս սարը` որպես մարդկության փրկության վայր: Շումերները Մաշոու (Մասիս) սարը համարում էին աստվածների ժողովատեղի, այն վայրը, որտեղից նրանք խոսել են մարդկանց հետ: Նորագույն ուսումնասիրությունները, իրոք, բացահայտել են Մասիսի առանձնահատուկ լինելը: Նրանից հավասար հեռավորության վրա են գտնվում մայրցամաքների հարաբերական կենտրոնները: Մասիսն իր հիմքով ամենաբարձր լեռն է, բայց նրանից ոչ մի գետ սկիզբ չի առնում: Մասիսի սառցադաշտի ջուրը հալվելով` ներծծվում է լեռան մեջ և տարածվում ողջ Հայկական լեռնաշխարհով: Մինչև 1840 թ. Ակոռ գյուղի մոտ բխում էր միակ աղբյուրը, որի ջուրը համարվում էր սրբազան, և ասում են` բուժում էր բազմաթիվ հիվանդություններ, անգամ, ըստ վկաների, մաշկային բորոտությունը: Երբ հայերը հեռացան տարածքից, և Ակոռը դարձավ քրդաբնակ` երկրաշարժը գյուղը ավերեց: Աղբյուրն էլ ցամաքեց:
Ակադեմիկոս Հովհաննես Դավթյանն իր «Հիմնարար դաշտի տեսությունը» գրքում ապացուցում է, որ մեր գալակտիկան ունի հատուկ դաշտ, որտեղ գրանցվում և մշակվում է ողջ գալակտիկայի ինֆորմացիան: Այդ դաշտը, որը հեղինակը կոչում է Գեոնային դաշտ, ստացած ինֆորմացիան մշակում է և ուղարկում պատասխան ինֆորմացիա: Դրանով է պայմանավորված ողջ գալակտիկայի, երկրագնդի ու մարդկության զարգացումը: Վերջին տարիներին բազմաթիվ գիտնականներ սկսել են ուսումնասիրել ջրի հատկությունները: Պարզվել է, որ ջուրը կարող է ինֆորմացիա ընդունել, կրել և փոխանցել: Հիշենք` հնագույն շրջանում մարդիկ հավատում էին, որ գոյություն ունի «անմահական ջուր», որը բուժում է բոլոր հիվանդությունները, անգամ կարող է մահացածին կենդանացնել: Մեր ընկերների օգնությամբ կարողացանք Մասիսի գագաթից սառցաջուր բերել և ուսումնասիրել: Այդ ջուրը էներգետիկ ակտիվությամբ մի քանի հազար անգամ գերազանցում էր այլ աղբյուրներից վերցված ջրերին և երկար ժամանակ չէր կորցնում այն: Իսկ Մասիս բարձրացած մարդիկ հավաստում են, որ սարի գագաթին իրենք ունեցել են անհանգստության, նաև շրջապատից առանձնացված լինելու անհասկանալի զգացում, որն անհնարին է բացատրել:
Գուցե պատահական չէ, որ ինչպես հին հայերը, այնպես էլ հետագայում Հայոց եկեղեցին արգելում էին բարձրանալ Մասիս լեռը: Մեր նախնիները լավ գիտեին (դա կարելի է գտնել նաև մյուս ազգերի առասպելներում ու ավանդույթներում), որ Կենաց ծառը նույն սրբազան երկգագաթ լեռն է, որի վրա հենվում է երկինքը: Հնդիկները պնդում էին, որ այդ երկգագաթ լեռից սկսվում են կյանքի չորս գետերը, որոնց շնորհիվ կյանքը տարածվում է ողջ երկրագնդում:
Է-ն` կենաց ծառը, հայերի պատկերացմամբ` Աստվածը, Մասիս սարն է, որը տիեզերական կենտրոնից ստանում է ինֆորմացիա` Բացարձակի խոսքը և այն փոխանցում է երկրագնդի մյուս կենտրոններին: Այս ճանապարհով տեղի է ունենում երկրագնդի և մարդկության զարգացումը` համապատասխան Բացարձակի ծրագրավորման ու համակարգման:
No comments:
Post a Comment